Ogród jesienią i zimą wcale nie musi być nudny i
jednostajny. Dzięki różnorodności wykorzystanych w kompozycji ogrodowej roślin
można zaprojektować ogród tak, aby był atrakcyjny przez cały rok. Począwszy od
wiosny, a kończąc na zimie. Oczywiście w ciągu sezonu wiosennego i letniego
prym wiodą różnobarwne kwiaty jednak jesienią rośliny są nie mniej atrakcyjne. Aby
zrozumieć urok jesienno-zimowego ogrodu należy nieco szerzej spojrzeć na
rośliny i odnaleźć w nich nowe piękno.
 |
| Ogród prywatny Kiełpino Górne koło Gdańska. Pracownia Sztuki Ogrodowej |
Bo atrybutami roślin są nie tylko kwiaty! Rośliny to także indywidualny pokrój, wielkość, kolor i kształt liści, zabarwienie i kształt pędów, kora o różnej barwie i strukturze i oczywiście kwiatostany oraz owoce. Żeby jednak móc podziwiać te jesienne atrybuty roślin musimy je odpowiednio pielęgnować. Czasem poprzez zbyt wczesne cięcia lub ich brak pozbawiamy rośliny możliwości ukazania zaschniętych kwiatostanów oraz owocostanów, które pokryte lekkim szronem wyglądają bajkowo. Późną jesienią na pierwszy plan wysuwają się rośliny zimozielone, które latem stanowiły jedynie tło dla innych ciekawszych gatunków. Sosny, żywotniki, jałowce, bukszpany czy ostrokrzewy to tylko niektóre z roślin, które zielone będą przez cały rok. Są piękne jednak, aby ogród nie był zbyt ciężki i monotonny należy unikać przeładowania roślinami zimozielonymi. Jesień w ogrodzie to czas wielu zmian, dlatego warto wiedzieć, co rośliny mogą nam oferować o tej porze roku i projektować ogród tak, aby pomiędzy roślinami zimozielonymi oraz tymi kolorowymi zaistniała pewna równowaga.
1. Kwiaty
Do września, a nawet października podziwiać można
między innymi atrakcyjne dla motyli budleje, perowskie oraz rudbekie. Dopiero pod
koniec lata pojawiają się też kwiaty astrów, dzielżanów oraz złocieni. Również
rośliny cebulowe takie jak krokus jesienny czy zimowit mogą wprowadzić kolor na
nasze rabaty. Nieco później, jeżeli nie zetniemy przekwitłych kwiatów, możemy
podziwiać okazałe zasuszone kwiatostany oraz owocostany różnych roślin
jednorocznych, bylin i krzewów chociażby: czarnuszki damasceńskiej, rozchodnika
okazałego, perukowca, sumaka octowca czy powojnika tanguckiego. O tej porze
roku niczym z czarodziejskiego snu budzą się też zapomniane w ciągu lata ogrody
wrzosowe.
 |
| Jeżówki w ogrodzie Pracowni Sztuki Ogrodowej |
2. owoce
W okresie jesieni następuje wielka transformacja.
Kwiaty, czasem nawet te najbardziej niepozorne, przekształcają się, niby motyl,
w wielobarwne owoce. Na przykład trzmielina europejska, zostająca przez cały
sezon w cieniu innych roślin, nagle jesienią staje się gwiazdą pożądaną przez
nie jednego ogrodnika. We wrześniu i
październiku rodzi czterokomorowe, żywo różowe owoce, które otwierając się
wypuszczają na delikatnych niteczkach pomarańczowe nasiona. Pod koniec lata
również jarzębiny, róże, jabłonie rajskie, irgi i mnóstwo innych roślin
upiększa nasze ogrody i to nie tylko dzięki swoim wielobarwnym owocom, ale
również dzięki ich skrzydlatym smakoszom.
 |
| Kolorowe owoce trzmieliny, jabłoni rajskiej i ognika |
 |
| Owoce rącznika na tle żółtych dalii |
3. pędy
Niektóre rośliny, aby zaistnieć muszą zrzucić szatę
z liści. To pod nimi ukrywają, bowiem różnorodność kształtów i kolorów swoich
pędów. Prym wśród nich wiodą derenie. Najpiękniejszy okazuje się ten
najbardziej pospolity: dereń biały, który ma przepiękne czerwone, lśniące pędy.
Korzystając tylko z różnych gatunków dereni możemy stworzyć całą paletę barw od
różnych odcieni zieleni, żółci, pomarańczy, aż do czerwieni tak ciemnej, że
przypomina czarny. Równie ciekawymi kolorystycznie pędami mogą się pochwalić
wierzby. To jednak nie koniec, jeżeli chodzi o pędy. Mogą one być fantazyjnie
powyginane, tak jak leszczyna pospolita „Concorta” czy wierzba babilońska
„Crispa” lub mieć ciekawy kształt tak jak wierzba sachalińska „Sekka”, mogą też
mieć fantazyjne narośla jak trzmielina oskrzydlona.
 |
| Pędy dereni. Derenie mają różnorodne kolory pędów w zależności od odmiany i gatunku pędy mogą być żółte, zielone, pomarańczowe lub czerwone. |
4. kora
Ozdobne pędy to głównie domena krzewów jednak i
drzewa mają się, czym pochwalić zimą. Przepięknie łuszcząca się korowina
różnych gatunków platanów, wiśni ozdobnych, brzóz oraz klonów mogą być tego
doskonałym przykładem. Piękne są też pnie brzóz o różnych odcieniach na
przykład śnieżnobiała brzozy pożytecznej odmiany „Doorenbos” czy łuszcząca się
pomarańczowo-różowa brzozy chińskiej „Fascination”.
 |
| Zimowy krajobraz zdobiony białą korą brzóz i kolorowym pędami krzewów |
5. liście
Kolorowe jesienne liście krzewów i drzew to
niewątpliwy atut państw europejskich. Mamy to szczęście, że co roku możemy
podziwiać jesienną przemianę między innymi tawuł, forsycji, różnych odmian
kaliny, trzmieliny czy pęcherznicy. Z drzew najpiękniejsze w swych jesiennych
sukniach są sumaki, klony, brzozy, dęby oraz ambrowce. Wymieniam zaledwie kilka,
lecz drzew, krzewów, a także pnączy o ciekawym jesiennym ubarwieniu jest
naprawdę mnóstwo, dzięki czemu można wybrać wśród nich rośliny, które nie tylko
będą wpasowywać się w kompozycję naszych ogrodów, ale będą też odpowiednie do
występującej w nich warunków glebowych i mikroklimatycznych.
6. liście
byliny
Myśląc o ciekawie odbarwiających się jesienią
liściach często skupiamy się na drzewach i krzewach zupełnie zapominając o
bylinach. Również te jakże urocze rośliny mogą pochwalić się jesienną barwą.
Przepięknie przebarwiają się chociażby liście funkii, bergenii czy bodziszków.
 |
| Jesienne kolory liści miłożębu, derenia kwiecistego i bergenii |
7. trawy
Trawy ozdobne to jedne z najbardziej interesujących
jesienią bylin. Dzięki różnorodności wysokości roślin oraz formy kwiatostanów
nie potrzebują wielu dodatków. Same w sobie stanowią nie lada atrakcję.
Najpiękniejsze są oczywiście trawy lampasowe te jednak wymagają dużo pracy i
często przymarzają w naszym klimacie. Doskonale za to czują się inne równie
czarujące odmiany gatunki traw na przykład miskanty, prosa, trzęślice, czy
śmiałki.
